Николас Куцодонтис (роден 1987 во Атина) е значајна фигура во современата грчка поезија, познат по својата улога како главен антологичар и уредник на првата Антологија на грчка квир поезија (Издавачка куќа Трака, Институт Роза Луксембург-Канцеларија во Грција, 2023). Како отворен геј поет, Куцодонтис преплетува теми на квирност, политика и општествена критика во своето творештво. Неговите песни се преведени на германски, англиски, словенечки, хрватски, италијански, албански и македонски јазик.
Во септември 2024 година, тој учествуваше на меѓународниот поетски фестивал "100 Илјади поети за промена" во Струмица, С. Македонија, организиран од поетот Митко Гогов, каде за прв пат беше претставена квир поезија на овој фестивал со забележителен успех. Куцодонтис е несомнено истакната личност во книжевната и културната сцена на Солун, Атина и други градови, особено познат по неговата улога како главен антологичар и уредник на првата Антологија на грчка квир поезија.
Кон книгата поезија „Само немој да доведуваш никого дома“ (Издавачка куќа Трака, Лариса, 2021 година)
ТЕМИ И СТИЛ
Поезијата на Куцодонтис нуди моќно истражување на пресекот меѓу личниот идентитет и поширокитe општествени сили, користејќи ја поезијата како платформа за видливост и активизам. Неговото творештво навлегува во комплексноста на квир постоењето, левичарската идеологија и револуционерниот потенцијал на ранливоста.
„КАФЕ СПИТФАЈР“
Една од неговите најистакнати песни, "Кафе Спитфајр", покажува како Куцодонтис користи интимни слики за да ги одрази тензиите меѓу личното и политичкото:
Машините за перење работат во сокаците на Никозија
перејќи ги маиците на војниците
и долната облека полна со влажни соништа.
Директорите банкротираат со кризата
граѓаните банкротираат како директорите
комунистите се виновни за сè
и додека момчето од соседство мирисаше на пот и здив
позајмен од жена во бордел
лимузините јуреа по булеварот Гривас
ноќта пред училишните паради
каде во рацете на тинејџерите гледаше меандри. [...]
Оваа песна презентира жив приказ на животот во Никозија, Кипар, спротивставувајќи различни елементи на општеството - воени, економски, политички и социјални - за да создаде комплексен портрет на еден град и неговите жители. Сликите се сурови и често вознемирувачки, со машините за перење кои ги чистат долните алишта на војниците и "влажните соништа" веднаш поставувајќи тон на интимност и непријатност.
Песната се осврнува на теми за класна нееднаквост, со референци за директори и лимузини покрај алузии за сиромаштија и проституција. Споменувањето на комунистите кои се обвинуваат за сè додава слој на политички коментар, што може да се чита не само како општа социјална критика, туку и како специфична алузија на историската поврзаност меѓу левичарската политика и ЛГБТК+ движењата за права.
Иако целокупниот тон е суров, постои ранливост во интимните детали кои се претставени, и можеби некаков вид на нежност во чинот на изложување на овие често скриени аспекти на општеството. Ова се совпаѓа со идејата за нежноста како средство за менување на светот, дури и ако тоа не е веднаш очигледно во јазикот на песната.
„УЛИЦА АРАХОВИС, ЕГЗАРХИЈА“
Уште една забележителна песна, "Улица Араховис, Егзархија", дополнително го демонстрира стилот на Куцодонтис:
Помеѓу авенијата во дневната соба
и малиот селски пат до бањата
сенките умираат натрупани врз моите гради.
Кога го галев осветлениот град на твојата коса
главата ти беше темјанушка
во нејзината стрмна карпа
ги покажувавме нашите стихови како на водоинсталатерот скршена славина.
Устата твоја училница со отворени прозорци
очите две машки езера
со трупови од автомобили
го заборавивме утре кога ќе дојде татко ти
со камбаните што паѓаат
во ноемвриската жештина
мазен звук е, се дрзнувам да кажам,
како избричен образ.
Препев од англиски јазик: Александра Спасеска
ВЛИЈАНИЕ И ЗНАЧЕЊЕ
Поезијата на Куцодонтис нè поканува да ги испитаме врските меѓу квирноста, нежноста и општествените промени. Неговото дело го отелотворува верувањето дека поезијата може да служи како форма на активизам, користејќи ја нежноста како моќна алатка за критика и на крајот трансформација на светот.
Преку истражување на квир идентитетот во однос на пошироките социјални, политички и економски теми, Куцодонтис нè предизвикува да се соочиме со реалностите на маргинализацијата и тековната борба за видливост и права. Неговата поезија ја нагласува врската меѓу квир видливоста, активизмот и левичарската идеологија, нудејќи уникатна перспектива во пејзажот на современата грчка поезија.
БИОГРАФИЈА И ПУБЛИКАЦИИ
Куцодонтис студирал на Универзитетот за општествени и политички науки Пантеон во Атина, Грција. Тој има објавено три збирки поезија:
1. Декалкоманија (Издавачка куќа Едипоис, 2017)
2. Само немој да доведуваш никого дома (Издавачка куќа Трака, 2021)
3. Можеби ќе заминеш во странство (Издавачка куќа Трака 2024)
(Фотографијата е од неговото гостување на 14. издание на 100 Илјади поети за промена кое се одржа во Музеј на град Струмица, 2024 година)
